Bibliobesitas #15

Dingeman van Wijnen is een man om jaloers op te zijn. Hij heeft het voor elkaar gekregen om de Bach-Bijbel uit te geven. Natuurlijk, boeken uitgeven is het vak van de naamgever van de Franeker uitgeverij Van Wijnen. Maar een een exacte kopie van de bijbel die Bach gebruikte, dat is toch wel andere koek.
Dat begreep ook de NOS, de nationale nieuwsomroep. En dus reden genoeg voor de NOS om naar de voormalige universiteitsstad af te reizen voor een gesprek met Van Wijnen. De gereformeerde uitgever zegt onder meer:
“Als hij iets las in die bijbel wat hem raakte, dan zette hij er een streep onder. En in sommige gevallen schreef hij er zelfs stukjes bij. Als er bepaalde dingen waren waarvan hij zei, ‘hè, dit klopt toch niet?’, dan zette hij dat er gewoon bij. Of als er een stukje tekst weggelaten was. Want het was een vrij precies mannetje, dat blijkt uit zijn muziek ook wel. Als de drukker een aantal woorden overgeslagen had, dan zette hij keurig in de marge het ontbrekende erbij.”
Bachs bijbel werd in 1934 in Amerika ontdekt, terwijl de componist daar zelf nooit heeft gewoond; waarschijnlijk namen Duits-Lutherse migranten het boek mee naar de overkant van de plas. Herfst 1997 verstuurde Van Wijnen zijn eerste brief naar bezitter Concordia Seminary Library in St. Louis. Diverse reizen naar Amerika waren nodig om de geleerden daar te verleiden tot medewerking. Het origineel mocht het land niet uit, al zijn ooit gedeelten wel in Europa in musea getoond.
Het is een collector’s item, deze driedelige bijbel van Bach. De heruitgave kost 4800 euro bij voorintekening en daarna 5500 euro. En het is een boek zonder tweede druk: de oplage van de bijbel is beperkt en omvat duizend genummerde exemplaren.
Mijn portemonnee is niet zo dik om een paar duizend euro neer te leggen. Ik twijfel er dus niet over om de Bach-Bijbel te kopen. Maar het maakt me wel jaloers. Je zult maar een exacte kopie in huis hebben van een boek, dat zo’n grote invloed heeft gehad op de muziek en cultuur. Bach schreef in zijn editie van de Bijbel: ik zie hem zo studeren boven Gods Woord, terwijl hij de Matthäus Passion aan het componeren is.
En dan ook nog een Bijbel die door de uitgever is genummerd. Duizend exemplaren. Genummerde uitgaven doen het altijd goed bij (boeken)verzamelaars.
Ja, hier gaat mijn hart een beetje sneller van kloppen. Maar sommige dingen zijn onbereikbaar.