Bibliobesitas #24

Wat ik het leuke van boeken vindt, is dat het ene boek je op een ander boek kan wijzen. Het hoeft niet eens per sé literatuur te zijn. Ook poëzie-boeken of bloemlezingen kunnen zomaar je ogen openen voor nieuwe titels. Voorbeelden te over.
Neem bijvoorbeeld de bloemlezing Zwaan Kleef Aan, in 2009 samengesteld door Henny Vrienten van Doe Maar. Het grootste deel van Zwaan kleef aan bestaat uit gedichten die ‘onbedoeld’ naar elkaar verwijzen. Je grijpt zo naar een nieuwe dichter of bundel.
Ook via die andere frontman van Doe Maar, Ernst Jansz, kom je zomaar bij onbekende auteurs of boeken uit. Welke puber zou in de jaren 80 gehoord hebben van Nooit Meer Slapen van Willem Frederik Hermans, als Jansz niet een liedje dezelfde titel gaf als dit boek? Of wie had het boek 1984 van de Britse schrijver George Orwell niet in gedachten bij het horen van Doe Maar’s Grote Broer?
Ernst Jansz is zonder meer een belezen figuur. Zijn boek De Neerkant bevat een toekomstverhaal, dat ergens een echo heeft van Narziss en Goldmund van Herman Hesse. En twee titels van liedjes van Jansz’ solodebuut De Overkant zijn ook geleend van boektitels: Een Ogenblik In De Wind is namelijk ook de titel van een boek van de Zuid-Afrikaanse auteur André Brink, Een Dagje Aan Het Strand verwijst naar “een ontroerende novelle van Heere Heeresma”.
Iets heel anders is het boek Het Uitstapje Naar Echo Spring van Olivia Laing uit 2014. De schrijfster onderzoekt waarom befaamde boekenschrijvers aan de drank zijn. Reden genoeg om in mijn eigen boekenkast op zoek te gaan naar die schrijvers – ga je de boeken anders lezen als je weet dat de auteur van dienst alcoholist is?
Dan is er nog dat naslagwerk van Pieter Steinz met zijn Gids voor de wereldliteratuur. Een web aan lijntjes, verwijzingen, associaties: lekker struinen.
Om nog maar te zwijgen van de literatuurlijsten achterin boeken of proefschriften. Of namen van producers en muzikanten op cd’s. Voorbeelden van onderlinge dwarsverbanden genoeg.