Cruijff

Natuurlijk, over de doden niets dan goeds. Nadat het bericht kwam dat Johan Cruijff donderdag was overleden, buitelden de media, sportmensen en zelfs politici over elkaar heen om de legendarische nummer 14 te eren. Niet onterecht, want Cruijff was enorm belangrijk voor de (voetbal)sport. Als aanvoerder van Ajax, Feyenoord, Barcelona en Oranje wist hij mooi voetbal te verzorgen. Daarna als trainer, manager en inspirator zorgde hij voor belangrijke ontwikkelingen bij onder meer het ‘nieuwe Ajax’. Ook maatschappelijk was Cruijff van belang, als initiatiefnemer van de zogenoemde Cruyff Courts – trapveldjes om op te voetballen.
Desondanks heb ik een ongemakkelijk gevoel bij het overlijden van Cruijff, de man die bekend stond om zijn virtuoze voetbaltechniek en absurde taalgebruik (absurd in de zin van logica, syntaxis en woordgebruik). Niet zozeer bij de ‘timing’ van zijn sterven – de dood heeft zo zijn eigen agenda en volgroute. Waar ik ongemakkelijk van wordt, is om te beginnen de reacties van de gewone burger.
Voor veel voetballiefhebbers en Amsterdammers kwam de dood van ‘het orakel’ als een verrassing, iets wat niet te voorzien was. De vraag is of het heengaan van Cruijff inderdaad niet was aangekondigd; de man was onder behandeling van longkanker, een ziekte die zeer moeilijk te overwinnen is. De behandeling ging goed, maar was nog niet afgerond. De dood van Cruijff is zeker iets afschuwelijks, zoals dat altijd met dood is – maar onvoorspelbaar was het niet, evenmin dat het onverwacht was.
Nog ongemakkelijker is de reactie van de media. De NOS sloot het live-blog omtrent de uitspraak van Karadzic af, om een live-blog te beginnen over de reacties op Cruijffs verscheiden. Alsof het sterven van een wereldvoetballer een grote impact heeft dan een rechtvaardige uitspraak naar aanleiding van etnische zuiveringen in voormalig Joegoslavië. Ook de benamingen voor de legendarische voetballer liegen er niet om in de media: J.C. Superstar, kopt nrc.next op Goede Vrijdag – verwijzend naar de initialen die Cruijff deelde met ‘superster’ Jezus Christus, die de dag na Witte Donderdag (Cruijffs sterfdag) aan het kruis stierf.
Bij leven al werd Cruijff El Salvador, de Verlosser, genoemd. Een titel die enkel past bij de Man, wiens sterven en opstanding dit weekend wordt herdacht. Wie of wat heeft Cruijff verlost, als je de terroristische aanslagen in Brussel van de afgelopen week in ogenschouw neemt? Nu de term van terreur is gevallen, het lijkt erop alsof de aanslagen in de politieke hoofdstad van Europa een voetnoot blijken te zijn bij Cruijffs dood. We hebben het niet meer over de angst voor moslimterrorisme, maar over het sterven van een groot voetballer.
Daar krijg ik een ongemakkelijk gevoel bij.