Dwarsverbanden: Rosenberg

Jolande Withuis sprak in haar VPRO Marathoninterview over Julius en Ethel Rosenberg. Dit echtpaar werd ervan verdacht geheimen van de atoombom aan Russische agenten te hebben doorgespeeld. Senator Joe McCarthy betichtte ze met dit verhaal van spionage voor de Sovjet-Unie. En dus werden Julius en Ethel Rosenberg in 1953 ter dood gebracht met de elektrische stoel.
Het waren Joden, deze echtgenoten. Dat is wat zeker is. Over hun communistische activiteiten bestaat de nodige discussie. De achternaam Rosenberg komt ook voor bij de Roma-zigeuners. Beide bevolkingsgroepen werden in de Tweede Wereldoorlog systematisch vermoord. Zowel Joden als Roma waren immers üntermenschen, volgens de rassenleer van Hitler.
In Nederland heb je het Rosenberg Trio, een jazztrio bestaande uit de twee gitaristen Stochelo Rosenberg en Nous’che Rosenberg, aangevuld met contrabassist Nonnie Rosenberg. Hun inspiratie is Django Reinhardt. In 1999 vormde het Rosenberg Trio de begeleidingsband van Herman van Veen, op diens album Je zoenen zijn zoeter. In dezelfde periode verscheen Nu en dan – 30 Jaar Herman van Veen, “een collectie ‘nieuwe’, nooit uitgebrachte en ‘oude’ opnames”.
Een paar van die nieuwe opnames zijn opgenomen door Van Veen met het Rosenberg Trio. Zoals bijvoorbeeld de Doe Maar-klassieker Is Dit Alles. Op dezelfde verzamelaar staat ook het nummer Suzanne, een vertaling van Rob Chrispijn van een tekst van Leonard Cohen. Ook een Jood, maar geen communist. Cohen is ook de auteur van Hallelujah.
Rond 1990 was dit een grote hit van Cohen, ongeveer gelijktijdig met I And I van Bob Dylan. De mannen ontmoetten elkaar in 1990. “One of the classic anecdotes regarding Dylan the songwriter comes from another poet of performance, Leonard Cohen. Conversing with the man who dissolved any dichotemy between page and performance after a February 1990 Parisian residency, Cohen found that Dylan wanted to know houw long he spent writing ‘Hallelujah’ (a song Dylan stripped to the core in devastating fashion at two summer 1988 shows). He said it had taken him about two years, before enquiring of Dylan how long it had taken him to write ‘I And I’. Fifteen minutes.”
I And I, binnen een kwartier geschreven, is een nummer van Infidels uit 1984. Voor datzelfde album schreef Dylan Julius And Ethel, dat de eindredactie niet overleefde. Julius And Ethel gaat over een echtpaar, dat door senator Joe McCarthy werd verdacht van spionage voor de Sovjet-Unie.