Eenzijdige aanbidding

De evangelische blogger Marc Volgers (1976) is een onderzoek gestart naar de “evangelische” eredienst. Hij doet dat op zijn blog “Gloria en Kyrie. Blog over muziek, eredienst, liturgie en aanbidding”. De reden voor het onderzoek is het al dan niet bevestigen van zijn eigen ervaring binnen de evangelische kerk. Volgers schrijft: “Al een tijdje loop ik met het idee om een onderzoek(je) te doen naar de “evangelische” eredienst. Zeker in het Nederlands taalgebied is daar maar bar weinig over geschreven en mijn mening is vooral gebaseerd op eigen ervaring en wat ik her en der hoor van anderen. Daarom wil ik graag wat meer inzicht krijgen: hoe ziet nu een gemiddelde “evangelische” eredienst er uit? Klopt mijn beeld?”
In het Nederlands Dagblad van woensdag geeft Volgers (goede naam voor een blogger) aan wat zijn beeld is: ‘Mijn beeld is dat er diepgang mist in de liederen die gezongen worden in evangelische diensten. Ik mis muziek over lijden, zoals bepaalde psalmen. Maar misschien klopt mijn beeld helemaal niet. Daarom heb ik een enquête opgesteld met vragen als: wat wordt er gezongen, wie staat er op het podium, hoe is de dienst opgesteld en wordt er vastgehouden aan een bepaalde structuur? Misschien word ik wel verrast.’
Natuurlijk kan ik niet zeggen of Volgers’ beeld klopt of niet. Dapper is het natuurlijk wel, want de gemeentes moeten nu met hun spreekwoordelijke billen bloot. Het doet me denken aan een onderzoek van de baptisten-docent Hans Riphagen. In 2013 stelde hij vast dat Opwekkingsliederen het risico lopen van ‘geestelijk narcisme’. De docent liturgiek meent: ‘De liederen creëren een romantisch beeld van Gods reddende liefde, schrijft Riphagen, en zijn nogal eenzijdig in hun beeldgebruik. Metaforen als ‘kroon’, ‘heerschappij’, ‘koninkrijk’ en ‘majesteit’ komen rijkelijk voor, maar Bijbelse metaforen als herder, brood van het leven, wijnstok, dienstknecht of hogepriester zijn vrijwel afwezig. Samen met het hoge ervaringsgehalte maakt dit dat God niet meer is dan een projectie van onze eigen onvervulde verlangens. God is dan niet meer de Ander, maar zit opgesloten in onze eigen ervaring.’
Misschien is dit ook wel het resultaat van Volgers, straks. Maar zover zijn we nog niet. De enquête kan tot tot 1 februari 2016 worden ingevuld, daarna volgt het lange wachten op het rapport.