Sabbatspaal

Vlak bij waar ik woon, is sinds kort een heuse sabbatspaal geplaatst. Of eigenlijk, weer teruggezet. Bij de Hoeksterbrug stonden eertijds twee van deze paaltjes. Siersmid Geert Rosier uit Akkrum restaureerde het 1,35 meter lange paaltje, dat deels was doorgeroest. De paaltjes markeerden het gebied van de stad, waarbinnen de Joden hun sabbatslasten mochten dragen.
Op sabbat – van vrijdag vóór zonsondergang tot zaterdag na zonsondergang – mochten Israëlieten volgens de Joodse wet geen spullen dragen naar een plaats buiten de stadsmuren. Stadsmuren om de stadsgrens te markeren waren verdwenen, na de bouw van de bruggen brachten de paaltjes uitkomst.
Deze bepaling, die vooral iets vertelt over de vooroorlogse Joodse gemeenschap in Leeuwarden, is gebaseerd op een tekst uit Jeremia. De HEERE zegt: “Wacht u er omwille van uw leven voor om op de sabbatdag een last te dragen en die door de poorten van Jeruzalem binnen te brengen. Ook mag u op de sabbatdag geen last uit uw huizen naar buiten brengen en geen enkel werk mag u doen. U moet de sabbatdag heiligen, zoals Ik uw vaderen geboden heb.” (Jeremia 17: 21-22, Herziene Statenvertaling).
Een tijd lang was het paaltje weg bij de Hoeksterbrug. Het betreffende paaltje verdween, toen de beweegbare brug werd vervangen door een vaste brug. Daarmee is iets hersteld van de Joodse gemeenschap, dat een bloeiend gezelschap was. Vóór de oorlog woonden zo’n 655 Joden in Leeuwarden. Daarvan zijn er ruim honderd teruggekeerd, de rest heeft de vernietigingsdrang van de nazi’s niet overleefd.
Reden genoeg om zo’n sabbatspaal in ere te herstellen.