In Lochem is met afschuw gereageerd op een geval van jodenhaat bij een woning aan de Walderstraat. In de nacht van 2 op 3 december heeft een onbekende de voordeur ingetrapt en in de muur een davidster en het woord ‘Jood’ gekerfd. Op dat adres waren pasgeleden Stolpersteine geplaatst.

Op 2 oktober 2022 is het tachtig jaar geleden dat de joodse werkkampen in Nederland werden ontruimd. Die nacht in 1942 zorgde voor een enorme toename van het aantal gevangen in kamp Westerbork. De Joodse dwangarbeiders werden onder bewaking naar kamp Westerbork gebracht. Ook de gezinnen van de mannen werden uit heel Nederland opgehaald. Met de 12.000 nieuw aangekomen gevangen raakt kamp Westerbork die nacht overvol. In de weken daarna werden de meesten van hen op transport gesteld naar Auschwitz en daar direct na aankomst vermoord.

De 11-jarige Jaantje den Arend uit de Insulindestraat in Rotterdam-Bergpolder is één van de ongeveer 1100 passagiers van de trein die 30 juli 1942 vanuit Rotterdam vertrekt naar Westerbork. Hiermee beginnen tachtig jaar geleden de deportaties van Rotterdamse Joden en Joden die op de Zuidhollandse eilanden wonen.

Filmmaker Oeke Hoogendijk portretteert haar moeder, Lous Hoogendijk-de Jong. Vijftien jaar lang filmde Oeke Hoogendijk haar moeder die tientallen jaren haar huis niet uit durfde en in de nachten wordt geteisterd door terugkerende nachtmerries uit de Tweede Wereldoorlog.

De Rode Kruis-uitgave Auschwitz Deel II: ‘Als overlevend zijn van het transport van 15 juli 1942 geregistreerd acht mannen waarvan zes behoorden tot de leeftijdsgroep van 18-35 jaar en twee tot die van 36-50 jaar.’

De gemeente Amsterdam heeft het vroegere woonhuis van de Joodse schrijfster Etty Hillesum, Gabriël Metsustraat 6, terecht aangewezen als gemeentelijk monument. Dat heeft de Raad van State bepaald in een zaak die was aangespannen door de eigenares van een appartement in het pand.

De misdragingen van Joodse bewakers tegenover veronderstelde oorlogsmisdadigers, kregen tot nu weinig aandacht. In de documentaire Oorlog in Westerbork vertellen hoogbejaarde getuigen hun ongemakkelijke verhaal.

De 98-jarige Lily Ebert overleefde concentratiekamp Auschwitz en een dodenmars, en is een van de weinigen die nog in leven is om erover te vertellen. Dat doet ze onder andere met haar boek Lily’s belofte dat sinds vorige week in Nederland in de winkels ligt. Maar ook door filmpjes op het populaire platform TikTok. En daar is ze populair.

Tachtig jaar lang bleef onbekend wie het middelste meisje was op een foto van straatfotograaf Nico Jesse. Historisch onderzoekers Jim Terlingen en Victor Frederik achterhaalden haar identiteit. “Het liet me niet los.”

Het is vandaag de Internationale Herdenkingsdag voor de Holocaust. Het Rode Leger bevrijdde 27 januari 1945 het concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz.