Vaak bedreigen de feiten de waarheid.

Ik herinner me hoe papa zijn trillende opwinding bedwong en niet met geweld de touwtjes van het pak stuktrok, en ze ook niet doorknipte met een schaar, maar – ik zal het nooit vergeten – de stevige knopen losmaakte, een voor een, met eindeloos geduld, terwijl hij afwisselend zijn sterke nagels gebruikte, de punt van zijn papiermes, en het uiteinde van een verbogen paperclip.

Je moest je onderdompelen en je heel goed inzepen en afboenen met een krullerige bol die ‘luffa’ heette, en je nogmaals onderdompelen, en dan kwam oma, die je op je knieën in het badwater zette en je stevig bij de arm vastgreep en je eigenhandig helemaal begon af te schuren, van top tot teen en terug, met een soort paardenborstel met angstaanjagende haren, als de ijzeren kammen van het boosaardige Romeinse rijk, de ijzeren kammen die de huid van het vlees van rabbi Akiva en de andere Joodse martelaren hadden gescheurd,

In de zomer van 2016 had het Friesch Dagblad de serie Stukgelezen. Lezers van het FD mochten aangeven welk boek indrukwekkend was. Ik heb ook meegedaan aan deze rubriek met het boek De Overkant van Ernst Jansz.

Het moest er natuurlijk een keer van komen, een boek lezen van de Israëlitische schrijver Amos Oz. Met het boek Judas heb ik aan deze verwachting voldaan. Een mooi boek, dat is het zeker. Waar het over gaat? Over een student, Sjmoeël Asj die zijn studie opgeeft, vanwege financiëel gebrek. Ook zijn scriptie over de verrader Judas Iskariot, breekt deze Asj af. Om in zijn levensonderhoud te voorzien, neemt hij een baantje in het huis van een oude man, Gersjom Wald, en diens schoondochter Atalja Abarbanel.