Het Nationaal Holocaustmuseum, dat eind 2023 de deuren opent, krijgt van het Staatsmuseum Majdanek in Polen een leeg Noritbuisje, een broche en tien knopen in langdurige bruikleen.

De misdragingen van Joodse bewakers tegenover veronderstelde oorlogsmisdadigers, kregen tot nu weinig aandacht. In de documentaire Oorlog in Westerbork vertellen hoogbejaarde getuigen hun ongemakkelijke verhaal.

De Nederlandse documentaire Bestemming Sobibór is binnenkort te zien in Amerika. De film van regisseur Raymond Grimbergen gaat 14 januari in première op het Miami Jewish Film Festival. Dat maakte hij op Facebook bekend.

In Amsterdam worden negen zogenoemde stolpersteine geplaatst voor Joodse homoseksuele en lesbische verzetsstrijders die in de Tweede Wereldoorlog door nazi-Duitsland zijn vermoord. Dat gebeurt op initiatief van COC Nederland.

Meer dan veertig landen hebben er bij China op aangedrongen om de VN-chef voor de mensenrechten onmiddellijk toe te laten in de regio Xinjiang. De landen willen de berichten onderzoeken die stellen dat de Oeigoerse minderheid dwangarbeid moet verrichten of onwettig wordt vastgehouden en gemarteld.

Afgelopen woensdag was de documentaire De Sobibor Tapes te zien. Het zijn gesprekken die Jules Schelvis heeft gehouden met twaalf overlevenden van het vernietigingskamp Sobibór. Schelvis overleefde dit kamp; in totaal zat hij in zeven concentratiekampen (Westerbork, Sobibor, Arbeitslager Dorohucza, Lublin (kamp Alter Flugplatz), Radom, Auschwitz en Vaihingen an der Enz).

Een groep gevangenen komt 14 oktober 1943 in vernietigingskamp Sobibor in opstand tegen de SS-bewakers. Veertig jaar later interviewt de Nederlander Jules Schelvis, zelf overlevende van Sobibor, twaalf mannen en vrouwen die bij de opstand betrokken waren.

“Er is één getuigenis die ik nooit zal vergeten. Het was hier in Amsterdam, in de Westerkerk, bijna zes jaar geleden. Een kleine man met heldere ogen – fier rechtop met zijn 93 jaar – vertelde ons het verhaal van zijn reis naar Sobibor, in juni 1943.
Zijn naam was Jules Schelvis. Daar stond hij, breekbaar maar ongebroken, in een volle, muisstille kerk. Hij sprak over de ontberingen tijdens het transport en over hoe hij zijn vrouw Rachel in de chaos kwijtraakte. Nooit zag hij haar terug.
“Hoe kon de wereld toestaan dat wij, rechtschapen burgers van Nederland, als uitschot werden behandeld?” Zijn vraag bleef hangen tussen de pilaren van de kerk. Ik heb er geen antwoord op. Nog steeds niet.”

Op de bevrijdingssite van NOS staat een verhaal over Lotty Veffer. Samen met haar familie is zij tijdens de oorlog in Kamp Vught terecht gekomen. Haar zusje Carla en hun ouders zijn met het zogenoemde Kindertransport vertrokken: zij zijn vermoord in vernietigingskamp Sobibór.

De Duitse spoorwegen moeten excuses maken en compensatie betalen voor hun aandeel in de vervolging van Joden, Sinti en Roma. Dat vindt Holocaust-nabestaande Salo Muller. Via een brief aan onder anderen bondskanselier Angela Merkel heeft hij een claim neergelegd bij de Duitse staat en spoorwegbedrijf Deutsche Bahn.