Het Nationaal Holocaustmuseum, dat eind 2023 de deuren opent, krijgt van het Staatsmuseum Majdanek in Polen een leeg Noritbuisje, een broche en tien knopen in langdurige bruikleen.

De Nederlandse documentaire Bestemming Sobibór is binnenkort te zien in Amerika. De film van regisseur Raymond Grimbergen gaat 14 januari in première op het Miami Jewish Film Festival. Dat maakte hij op Facebook bekend.

Afgelopen woensdag was de documentaire De Sobibor Tapes te zien. Het zijn gesprekken die Jules Schelvis heeft gehouden met twaalf overlevenden van het vernietigingskamp Sobibór. Schelvis overleefde dit kamp; in totaal zat hij in zeven concentratiekampen (Westerbork, Sobibor, Arbeitslager Dorohucza, Lublin (kamp Alter Flugplatz), Radom, Auschwitz en Vaihingen an der Enz).

Een groep gevangenen komt 14 oktober 1943 in vernietigingskamp Sobibor in opstand tegen de SS-bewakers. Veertig jaar later interviewt de Nederlander Jules Schelvis, zelf overlevende van Sobibor, twaalf mannen en vrouwen die bij de opstand betrokken waren.

“Er is één getuigenis die ik nooit zal vergeten. Het was hier in Amsterdam, in de Westerkerk, bijna zes jaar geleden. Een kleine man met heldere ogen – fier rechtop met zijn 93 jaar – vertelde ons het verhaal van zijn reis naar Sobibor, in juni 1943.
Zijn naam was Jules Schelvis. Daar stond hij, breekbaar maar ongebroken, in een volle, muisstille kerk. Hij sprak over de ontberingen tijdens het transport en over hoe hij zijn vrouw Rachel in de chaos kwijtraakte. Nooit zag hij haar terug.
“Hoe kon de wereld toestaan dat wij, rechtschapen burgers van Nederland, als uitschot werden behandeld?” Zijn vraag bleef hangen tussen de pilaren van de kerk. Ik heb er geen antwoord op. Nog steeds niet.”

Op de bevrijdingssite van NOS staat een verhaal over Lotty Veffer. Samen met haar familie is zij tijdens de oorlog in Kamp Vught terecht gekomen. Haar zusje Carla en hun ouders zijn met het zogenoemde Kindertransport vertrokken: zij zijn vermoord in vernietigingskamp Sobibór.

In Duitsland zijn onbekende foto’s gepubliceerd van het nazi-vernietigingskamp Sobibór. Dat is bijzonder, want tot nu toe waren er maar twee foto’s van dit kamp bekend. In Sobibór, in het toen door de Duitsers bezette Polen, werden tijdens de Tweede Wereldoorlog meer dan 170.000 mensen vermoord, voornamelijk Joden. 34.000 van hen kwamen uit Nederland.

De voor zover bekend laatste nog levende gevangene van nazivernietigingskamp Sobibór is in Israël overleden. Semion Rosenfeld (96) was een van de weinigen die uit het kamp wisten te ontsnappen. Hij werd in Israël als een held vereerd.

Selma Wijnberg, de laatste Nederlandse overlevende van het Duitse vernietigingskamp Sobibór, is op 96-jarige leeftijd overleden. Zij is, samen met wijlen Jules Schelvis, één van de 18 overlevenden van dit vernietigingskamp. Het enige doel van dit Poolse kamp was de gevangenen na aankomst in Sobibór zo snel mogelijk uit te roeien. Wie de eerste schifting overleefde, werd niet veel later zelf ook vermoord.

Mijn broer Stefan daagde me uit. Hij daagde me uit om dagelijks een foto te plaatsen van een elpee. Het moet een plaat zijn die indruk op me heeft gemaakt en die ik nog steeds luister. Verder zonder enige omschrijving. Leuke uitdaging, die ik graag wil aangrijpen. Maar dan wel onder mijn eigen voorwaarden, zo ben ik dan ook wel weer.