Voorbij, voorbij

Daar stond ik, bij het graf van J. C. Bloem. Ik kon het niet over mijn hart verkrijgen om zo dichtbij Bloem te zijn geweest, zonder zijn grafsteen te hebben gezien. En zo toog ik naar het kerkje in Paasloo om zijn zerk te zoeken. In de hoop en verwachting deze plek ook te vinden. Maar eerst maar eens naar dat kerkje toe.
Tegenwoordig is het kerkje als godshuis in gebruik namens de Protestantse Kerk in Nederland. De bloedgroep waar dit gebouw bij hoort, is die van de Nederlandse Hervormde Kerk. Maar tegenwoordig zullen de kerkgangers zelf zeggen dat zij ‘protestants’ zijn. Bloedgroepen en kerkstromingen zijn van vroeger.
De geschiedenis van dit kerkje gaat terug op de veertiende eeuw. In 1336 gaf de bisschop Johan van Diest toestemming tot het stichten van een kapel. Het huidige gebouw stamt uit de 16e eeuw en is een heus Rijksmonument. Bij dit kerkgebouw ligt een begraafplaats, waar in 1966 de dichter Jakobus Cornelis (Jacques) Bloem ligt begraven.
J.C. Bloem (Domweg gelukkig, in de Dapperstraat) woonde de laatste jaren van zijn leven in Kalenberg, op steenworp afstand van Paasloo. Zijn grafsteen heeft geen Bijbeltekst, evenmin een literaire stukje hoop. “Op zijn grafsteen staan zijn eigen woorden, woorden van de diepste verzuchting, gebeiteld: ‘Voorbij, voorbij, o, en voorgoed voorbij.’ En daarmee moeten ook wij het maar doen,” aldus Hendrik Entjes in Querido’s letterkundige reisgids van Nederland.
Daar ligt hij dus, J.C. Bloem in Paasloo. Gewezen griffier. Een bedevaartsoord, aldus Marjan Berk in haar column in het Algemeen Dagblad. Dat was vorig jaar, het vijftigste sterfjaar van de dichter. Van liefhebbers van Bloems werk was bij mijn bezoek geen sprake. Wel van het borstbeeld bij de ingang van de begraafplaats, gemaakt door Titus Leeser.
Voorbij, voorbij. Dat is het zeker. Geen idee of er nog familie of Vrienden van Bloem naar het graf reizen om de dichter een laatste eer te bewijzen. Ik ben er geweest, mijn bescheiden bedevaart. En ik ben weer weggegaan na het zien van de grafzerk.
Voorgoed voorbij.