Boek: Geert Van Oyen – De Marcuscode

De afgelopen dagen heb ik het boek De Marcuscode van Geert Van Oyen gelezen. De Vlaamse hoogleraar Nieuwe Testament bespreekt hierin het evangelie naar Marcus. Van Oyens uitgangspunt is dat Marcus als een roman gelezen kan worden, en zo behandelt hij het boek dan ook. In De Marcuscode gaat de hoogleraar op narratieve wijze op zoek naar de code om het Bijbelboek te kunnen begrijpen.
Deze manier van lezen heeft een positief punt. Door het evangelie te lezen als een roman, gaat de lezer letten op bepaalde aspecten. Bijvoorbeeld de herhaling in het boek. Bijvoorbeeld de herhaling van de wonderbare spijziging, het herhalen van de vraag in het antwoord.
Het goede van dit boek vind ik ook dat Van Oyen aan zijn lezers een terechte vraag stelt: Wie is Jezus voor jou? (‘Wie zegt gij dat Ik ben?) De lezer staat continue voor de keuze of hij verder wil lezen in het evangelie en wie de hoofdpersoon uit dit Bijbelse werk voor hem betekent. Ook wordt de lezer voor de keuze gesteld om de boodschap van Jezus’ verhaal te leven. Het open einde van dit evangelie stelt de lezer voor een opdracht: “Dat de leerlingen en de lezers naar Galilea moeten gaan impliceert dat de ervaring van de verrijzenis volgens [het evangelie volgens Marcus] in het leven zelf te vinden is. Zolang er reële lezers zijn die dit geloven en in het spoort van Jezus treden, zal het revolutionaire verhaal van Marcus geen einde kennen.”
Tegelijk schuilt er een gevaar in deze narratieve benadering van het Marcus-evangelie. Dat gevaar uit Van Oyen ook met zoveel woorden, namelijk dat door het lezen van de Bijbel als een roman de historische betrouwbaarheid verdwijnt. Het is wel waar maar het is niet echt gebeurd.
Daarmee wordt het unieke karakter van het christendom onderuit gehaald: dat verlossing iets is dat buiten het bereik van mensen ligt. Juist het feit dat Jezus daadwerkelijk heeft geleden, is gestorven én is opgestaan, is het uitzonderlijke van het christelijk geloof. Hoe goed mensen ook kunnen leven, hun heil komt van Iemand anders. Juist dát verhaal moet christenen aanzetten om de wereld te verbeteren, en niet de keuze om een roman tot uitvoer te brengen.

Naar aanleiding van:
Geert Van Oyen – De Marcuscode, Averbode / Kok Kampen, eerste druk 2005