Brussel

De Lijdenstijd heeft dit jaar in West-Europa een extra lading gekregen. De terroristische aanslagen in Brussel hebben hun tol opgeëist. Konden we maar met Herman Finkers zeggen dat we gelukkig niet op deze eis zijn ingegaan – maar niets is minder waar. Zeker dertig doden werden geteld, slachtoffers lieden van IS, die hiermee angst hebben gezaaid en haat hebben gecreëerd tegen de islam.
Verwacht nu geen consistent verhaal of een degelijke analyse van wat is gebeurd in de Belgische hoofdstad. In dit blog een aantal ideeën. Een handvol gedachten. Associaties. Van de hak op de tak, zaken die met elkaar te maken hebben. Of juist niets met elkaar te maken hebben. Maar kunnen we onze gedachten en gevoelens sturen.
De aanslagen in Brussel werden opgeëist door IS, Islamitische Staat. In 1683 stonden de moslims van het Ottomaanse Rijk, de huidige Turken, voor de poorten van Wenen. Het Beleg van Wenen was een poging om de hoofdstad van het aartshertogdom Oostenrijk in te nemen, dat indertijd ook de residentie was van keizer Leopold I van het Heilige Roomse Rijk en de zetel van de Habsburgse Monarchie. Het beleg begon op 14 juli 1683 en eindigde op 12 september 1683 toen de belegeringsmacht verslagen werd door een ontzettingsleger.
Opnieuw zijn de islamieten uit het Midden-Oosten bij de poorten van Europa gekomen. Behalve de Belgische hoofdstad, is Brussel ook de politieke hoofdstad van de Europese Unie. Waar in de zeventiende eeuw de Turken tot Wenen doorstootten, nu – drieënhalve eeuw later – groeien de moslimstrijders op tussen ons zelf. Het zijn onze buren, onze vrienden, onze mede-stedelingen. Mijn vriend Wobbe maakt zich hierover zorgen: de moslims groeien op tussen ons, ze proberen van binnenuit onze samenleving te overmeesteren.
Maar geldt de terreur álle moslims? Zijn alle islamieten uit op de vernietiging van het westen?
De terreur is een clash tussen moslims en het christelijke Europa – van wat er nog over is. Maar de terreur is ook een aanslag op de Europese politiek. Het machtsblok van het Europese vasteland. Een politiek-economisch conflict. Waarbij de Europeanen hun eigen economie willen behouden en verstevigen, ten koste van tweede- en derdewereldlanden, waar doorgaans de islam de grootste religie is.
Ik moet denken aan de indrukwekkende film Des hommes et des dieux. Een film van regisseur Xavier Beauvois uit 2010. NRC Handelsblad schreef over deze film: “De film raakt voorts aan een open zenuw in de samenleving: het terrorisme in naam van de islam. Des hommes et des dieux vertelt de waargebeurde geschiedenis van acht Franse broeders die lid zijn van de orde van Cisterciënzers en leven in het Atlasgebergte in Algerije.” Een gebied waar ze te maken krijgen met oprukkend islamitisch terrorisme, maar ze weigeren terug te keren naar hun vaderland.
De monniken besluiten te blijven. “Een herder laat zijn kudde niet aan de wolven over”, zo luidt het standpunt van een van de monniken. Tot het moment komt dat ze door de Algerijnen uit hun klooster worden gehaald en hun helen worden doorgesneden. Christenen die ondanks het geweld op hun plek bleven, om te zorgen voor andere slachtoffers van het moslimterreur – en vervolgens zelf hieraan ten onder gaan.
Het is zoals Bob Dylan zingt in zijn wonderschone lied Precious Angel:

Sister, lemme tell you about a vision I saw
You were drawing water for your husband, you were suffering under the law
You were telling him about Buddha, you were telling him about Mohammed
in the same breath
You never mentioned one time the Man who came and died a criminal’s death

En zo is het.