Fernando Ricksen

Voorafgaand aan het duel tussen Fortuna Sittard en Jong Ajax, vrijdagavond, is er naast het stadion van de Limburgers een standbeeld van Fernando Ricksen onthuld. Ricksen speelde twee perioden voor de club uit Limburg; de oud-voetballer lijdt al ruim vier jaar aan de spierziekte ALS en is aan een rolstoel gebonden.
ALS is een tamelijk zeldzame neurologische ziekte waarbij het belangrijkste kenmerk is dat de motorische zenuwcellen in het ruggenmerg, de hersenstam en de motorische schors van de hersenen afsterven. Daardoor ontstaat progressief krachtsverlies en verlamming, die uiteindelijk tot de dood leidt van de patiënt door verlamming van de ademhalingsspieren.
Dat Ricksen aan deze ziekte lijdt, toont aan dat ALS geen rekening houdt met je status, je geschiedenis en je manier van leven. Ik moest bij het bericht denken aan journalist en schrijver Pieter Steinz. Hij was tussen 2012 en 2015 directeur van het Nederlands Letterenfonds. Het jaar dat hij afscheid nam van het fonds, publiceerde hij met zijn dochter Jet het boek Steinz. Gids voor de wereldliteratuur in 416 schrijvers, 104 meesterwerken, 26 one-book wonders, 52 boekwebben, 26 thema’s, 26 quizzen en 52 landkaarten. Ook publiceerde hij toen het Boekenweekessay Waanzin in de wereldliteratuur.
Natuurlijk, je wenst anderen zo’n progressieve ziekte niet toe. Maar voor mij is het wel een reden om weer eens in mijn boekenkast te duiken. Vanwege de link met Pieter Steinz, die ook het boek Lezen met ALS: Literatuur als levensbehoefte schreef, op basis van een wekelijkse, later tweewekelijkse column in NRC Handelsblad.
Mooi is het niet. Belangrijk is de aandacht voor ALS wel. Of dat nu met een standbeeld voor een voetballer is, of via een literatuurgeschiedenis van contexten, van verbanden, van netwerken – dat is waar het om draait.