Hineni, hineni

Genesis 22: 1 – 8

In het titelnummer You Want It Darker van de gelijknamige cd, zingt wijlen Leonard Cohen: “Hineni, hineni / I’m ready, my lord”. “Hineni” is het antwoord dat Abraham geeft, als God hem in Genesis 22 roept om Isaäk te offeren. Als de Heer je roept, wie ben je dan om te weigeren, om niet te luisteren? Er zijn voorbeelden genoeg van dienstweigeraars: Mozes, Jona, Jesaja, Jeremia, Gideon. Maar deze mannen hebben dit met elkaar gemeen: ook na hun eerste afwijzing, moeten ze wel hun opdracht aannemen.
Roep je zoon, je enige. Hoe zal Ismaël zich gevoeld hebben? De oudste zoon, de eerstgeborene, is slechts een voetnoot in het verhaal van zijn jongere halfbroer Isaäk. Zou hij zich gepasseerd voelen? Hoezo is Isaäk de enige, de geliefde zoon van vader Abraham? Natuurlijk, ook hem wacht een groot nageslacht en een groot volk. Maar desalniettemin, het draait nooit om hem, Ismaël mag blij zijn dat hij in de schaduw van Isaäk mag staan.
Vers 8, de EEUWIGE zal er in voorzien. God ziet het voor zich (Naardense Bijbel), God zal zien (Nico ter Linden). Is het een ontwijkend antwoord van Abraham? Of is het een rotsvast Godsvertrouwen? Het is de auteur van de Hebreeënbrief die op het laatste wijst: “Abraham zei bij zichzelf dat het voor God mogelijk moest zijn iemand uit de dood op te wekken, en daarom kreeg hij hem terug, bij wijze van voorafbeelding” (Hebr. 11: 19).
Bij wijze van voorafbeelding. Aan het begin van onze jaartelling werd eveneens gevraagd om een offer. Het is de toenmalige hogepriester Kajafas, die zegt: “Het is goed dat één man sterft voor het hele volk” (Joh. 18: 14). Opnieuw wordt gevraagd om de enige, de geliefde. Ook hier moet het offer worden gebracht op een door God uitgekozen berg. Buiten het gebied waar je woont, uit je comfortzone.
Dit keer is er geen vader die zegt, dat God wel zal voorzien in een lam. Dit keer voorziet God zichzelf als lam voor het offer.
En zij gingen samen verder. Abraham en Isaäk. Zonder de knechten, die ze achterlieten. Als het erop aankomt, ben je op jezelf aangewezen. Geen knecht die je helpt, geen helper die je bijstaat om je kruis te dragen. In het evangelie naar Johannes komt Simon van Cyrene niet voor; Jezus droeg zelf het kruis naar Golgota (Joh. 19: 17).
Op het dieptepunt grijpt God in. Als Abraham het mes in zijn zoon wil zetten, is er een ram beschikbaar als plaatsvervangend offer. Als eeuwen later ons plaatsvervangend offer Zijn taak heeft volbracht, scheurt het voorhangsel van de tempel en staan de doden op. God is in staat om iemand uit de dood op te wekken. De dood is niet het laatste verhaal, het is een doorgang naar het leven. God ziet het voor zich.
Zien wij het ook voor ons, als wij over een paar weken het Avondmaal vieren? We gedenken de dood van onze Verlosser → zien we net als Abraham, dat God zelf zal voorzien in een offer?
Dit offer nodigt uit tot een halleluja, een dankbare lofprijzing aan onze bevrijdende God. Om Cohen nogmaals te citeren:

It doesn’t matter which you heard
The holy or the broken hallelujah

De Heer roept ons aan zijn tafel. Welkom.