Journalistieke (non-)fictie

De Volkskrant heeft een stagiair de laan uitgestuurd, nadat deze een journalistieke vuistregel had geschonden: je neemt geen informatie over zonder bronvermelding. Deze Geerlof de Mooij was ten tijde van zijn fraude 19 jaar. Hij knipte en plakte het vraaggesprek bijeen met de Bosnische Kroaat Drazen Erdemovic, een van de uitvoerders van de massamoord in Srebrenica.
Hoofdredacteur Philippe Remarque schreef donderdag in een hoofdredactioneel ‘mea culpa‘: “Dat [interview] verscheen op 11 juli in de krant. Ernaast stond dat ‘het interview telefonisch heeft plaatsgevonden’. In werkelijkheid was het overgeschreven uit het boek They would never hurt a fly van Slavenka Drakulic, het toneelstuk A patch of earth en Erdemovics verklaringen bij het Joegoslavië Tribunaal.”
En inderdaad, dit is een journalistieke doodzonde. Dit is niet de waarheidsvinding zoals je dat van een degelijke ochtendkrant mag verwachten. Bronnen mag je zeker gebruiken, ter ondersteuning van je verhaal. Maar Geerlof had bij zijn citaten moeten zetten waar deze vandaan waren gekomen.
Goed is zo’n zet niet van deze leerling-journalist. Maar Geerlof heeft wel iets laten zien. Namelijk, dat hij een creatieve geest heeft. Hij leest graag en veel. Zijn literatuurlijst bestaat uit buitenlandse kranten en dit toneelstukken. Dat Geerlof daarmee aan de haal is gegaan, is journalistiek gezien onacceptabel. Maar literair gezien noemen we de afwezigheid van een bronvermelding ‘inspiratie’.
Dit verhaal doet me denken aan wat een aantal jaar geleden is gebeurd met Anton (A.H.J.) Dautzenberg – in het voorjaar van 2011 publiceerde hij in de VPRO-gids een interview met Lemmy Kilmister (van de band Motörhead). Dautzenberg onderzocht de werkelijkheid, ‘door deze te duiden, te manipuleren, te transponeren, te vermenigvuldigen of te negeren’.
Geerlof de Mooij kan mogelijk een hard-journalistieke carrière vergeten. Zijn naam is op internet te vinden, in vrijwel alle gevallen met zijn frauduleuze gedrag. Maar groot kans dat De Mooij een grote naam wordt in de literaire wereld.
Van harte welkom.