Leeuwarder Namenmonument

Nog een paar dagen en dan heeft ook Leeuwarden een ‘namenmonument’. Op het monument, dat bestaat uit glazen zuilen, staan de namen van alle Joodse inwoners van Leeuwarden die omgekomen zijn tijdens de Holocaust. Maar wat is het nu eigenlijk precies en waarom komt het er? Het namenmonument in drie korte vragen en antwoorden.

Wat is het namenmonument?
In Amsterdam is vorige maand een vergelijkbaar monument onthuld met daarop de namen van alle ruim honderdduizend Nederlandse slachtoffers van de Holocaust. Het gedenkteken daar is enorm en bestaat uit muren met daarop de namen, leeftijden en geboortedata van de Joodse slachtoffers van de Holocaust.
Het monument in Leeuwarden is een stuk kleiner en komt bij het al bestaande monument bij de voormalige Joodse school in de stad. Het bestaat uit glazen zuilen met elk vier panelen met namen.

Wie staan er precies op?
Op de panelen staan in totaal 544 namen van Joodse slachtoffers van de Holocaust. Om te bepalen wie er wel op het namenmonument moest komen en wie niet, moesten de initiatiefnemers eerst bepalen wie er binnen de definitie van Joodse slachtoffers zou vallen en wie niet. Ook moest worden bekeken wanneer het nu een ‘Leeuwarder’ slachtoffer van de nazi’s was.
De uitkomst van die discussies en het onderzoek dat er op volgde leverde uiteindelijk 542 namen op. Op het laatste moment zijn er echter nog twee namen aan toegevoegd zodat het totaal op 544 uitkomt. Er is op de panelen ruimte gelaten voor nog meer namen als blijkt dat de lijst toch nog niet compleet is.

Waarom moest het monument er komen?
Het initiatief van het symbolische graf komt onder andere van schrijver Auke Zeldenrust. Hij kwam op het idee naar aanleiding van zijn boek en toneelstuk De Joodse Bruiloft. In dat toneelstuk spelen de namen van de Holocaustslachtoffers een grote rol.
Zo staan al de namen op steentjes die na afloop een plek krijgen bij een soort monument. Het bracht de initiatiefnemers op het idee voor het maken van een echt namenmonument voor de slachtoffers.
Volgens Zeldenrust is dat belangrijk omdat er voor de Joodse slachtoffers van de Holocaust vaak geen graf is. Er is daardoor geen fysieke plek waar nabestaanden naartoe kunnen. Het moet het verleden ook voor de jongere generaties tastbaarder maken, omdat het nu niet langer gaat om anonieme slachtoffers van de Holocaust, maar de namen te lezen zijn.

Bron: Omroep LEO Middelsé