Vandaag is het 78 jaar geleden dat de familie Frank, de familie Van Pels en tandarts Pfeffer werden opgehaald uit ‘het achterhuis’. Ruim twee jaar verbleef de familie Frank aan de achterkant van Otto’s bedrijven Opekta en Pectacon.

De voormalig FBI-rechercheur die leiding gaf aan het recent gepubliceerde onderzoek naar het verraad van Anne Frank heeft fel uitgehaald naar media en critici. Media hebben volgens de Amerikaan Vincent Pankoke eenzijdig bericht over het onderzoek en de kritiek daarop, terwijl de critici vaak geen argumenten hebben aangedragen.

Na jarenlang onderzoek komt gepensioneerd FBI-rechercheur Vince Pankoke met een nieuwe theorie: de vooraanstaande Amsterdamse notaris Arnold van den Bergh speelde uit lijfsbehoud het adres van het Achterhuis door aan de nazi’s. Onder andere kunstmatige intelligentie werd ingezet om de 66 gigabyte aan informatie door te pluizen. Zo werd de computer ingezet om verbanden te analyseren tussen invallen op andere onderduikadressen en de omwonenden van het Achterhuis in kaart te brengen, schetst het vandaag verschenen boek Het verraad van Anne Frank.

Opnieuw meldt zich iemand, die beweert de verrader van Anne Frank en haar familie te kunnen aanwijzen. Gerard Kremer heeft een historische roman geschreven, waarin hij Ans van Dijk beschuldigt van verraad. De vader van Gerard, die ook Gerard Kremer heette, was huismeester van een pand naast de Westerkerk in Amsterdam, nabij de Prinsengracht.

Vandaag is het internationale Holocaust Day. De datum is niet willekeurig gekozen: zaterdag 27 januari 1945 bevrijdde het Russische leger het concentratiekamp Auschwitz. Dit kamp is in de jaren na de oorlog als hét symbool geworden van de Tweede Wereldoorlog. Op dat moment verbleven er zo’n zevenduizend gevangenen in het kamp, waaronder tweehonderd kinderen. Eén van de overlevenden was Otto Frank, de vader van Margo en Anne.

De weken rond 4 en 5 mei vormen een goede aanleiding voor een kleine stortvloed aan oorlogsliteratuur. Nieuwe dagboeken van slachtoffers vinden hun weg naar het publiek. Biografieën over goede of foute mensen in de oorlog worden onder de aandacht gebracht. En vaste prik tijdens deze jaarlijkse publicaties, is de queeste naar het verraad van Anne Frank en haar familie uit het Achterhuis.

Een jaarlijks terugkerend ongemakkelijk gevoel: 4 mei. Ongemakkelijk, omdat ik me zeker deze ene dag in het jaar stil zet bij diegenen die tijdens de Tweede Wereldoorlog het leven lieten. Naarmate de oorlog meer en meer iets wordt waar we zelf geen concrete herinnering aan hebben, duiken de meer menselijke verhalen op.