Vorige week was het een drukke week. Vol met herdenkingen. Dat begon donderdag al met de herdenking van Hervormingsdag. Die dag was het 502 jaar geleden dat de augustijner monnik Maarten Luther zijn beroemde 95 stellingen timmerde aan de deur van de Universiteit van Wittenberg.

Dinsdag 2 november 2004 fietste Theo van Gogh om half negen ’s ochtends door de Linnaeusstraat te Amsterdam, op weg naar zijn werk. Toen hij voorbij het stadsdeelkantoor Oost/Watergraafsmeer reed, werd hij door Mohammed Bouyeri vanaf zijn fiets met een HS 2000-pistool onder vuur genomen.

Allerzielen is het vandaag, een gedenkdag uit de westerse rooms-katholieke traditie. Met Allerzielen worden de overledenen herdacht en wordt een requiemmis opgedragen. De nabestaanden plaatsen bloemen op het graf. Allerzielen stamt uit de benedictijner kloostertraditie van Cluny, waar Odilo van Cluny het in 998 voor het eerst liet vieren. In de 13e eeuw kreeg het de naam Allerzielen.

Kun je verplicht dankbaar zijn? Is dankbaarheid een emotie die je iemand kunt opdringen? In de protestantse kerken is het vandaag Dankdag voor Gewas en Arbeid, kortweg Dankdag genoemd. Het najaar, de herfst, het jaargetijde van de oogst. Een mooi moment om terug te kijken. Puur bij geval valt deze Dankdag samen met Allerzielen, een katholiek hoogfeest om de doden te herdenken. Elke Allerzielen heeft sinds 2004 de associatie bij zich van de moord op Theo van Gogh. De filmmaker, columnist en regisseur werd op die ochtend van de 2e november in 2004 in de Amsterdamse Linnaeusstraat door Mohammed Bouyeri vermoord.

Vandaag is het Allerheiligen, morgen is het Allerzielen. Het komt misschien door mijn protestantse opvoeding, maar met deze twee katholieke herdenkingsdagen heb ik niets. Met Allerheiligen viert men de nagedachtenis aan alle heiligen en martelaren. Met Allerzielen worden de overledenen herdacht en wordt een requiemmis opgedragen. Met het herdenken van onze voorgangers is niets mis, natuurlijk. Gedenk de doden, nietwaar?