De aanvragen van de familie van Anne Frank om naar de Verenigde Staten te emigreren zijn nooit afgerond. De aanname dat de VS de familie heeft geweigerd, waar de afgelopen jaren van uit werd gegaan, blijkt dus niet te kloppen. Dat zeggen onderzoekers van de Anne Frank Stichting en het United States Holocaust Memorial Museum.

Opnieuw meldt zich iemand, die beweert de verrader van Anne Frank en haar familie te kunnen aanwijzen. Gerard Kremer heeft een historische roman geschreven, waarin hij Ans van Dijk beschuldigt van verraad. De vader van Gerard, die ook Gerard Kremer heette, was huismeester van een pand naast de Westerkerk in Amsterdam, nabij de Prinsengracht.

Sytze van der Zee heeft zijn journalistieke memoires uitgebracht: Verslaggever van beroep. Zijdelings over zijn vader, NSB’er tijdens de oorlog. En zijn huwelijk met de Duitse Maria. Maar vooral over zijn werk als journalist, verslaggever en hoofdredacteur van de Amsterdamse stadskrant Het Parool.

Het is vandaag precies 73 jaar geleden dat het concentratiekamp Auschwitz werd bevrijd door het Rode Leger. Vanwege deze bevrijding is elke 27e januari de Internationale Herdenkingsdag voor de Holocaust. In Nederland vindt op de laatste zondag van januari van oudsher de Auschwitzherdenking plaats. Deze herdenkingen zijn ‘opdat we niet vergeten’.

Vince Pankoke begint een cold case-onderzoek naar het verraad van Anne Frank. Vince Pankoke is een gepensioneerd FBI-agent. Hij wil door middel van ‘big data’ onderzoeken wie de familie Frank die 4e augustus 1944 verlinkte aan de Gestapo. Daarvoor legt Pankoke al het materiaal bij elkaar, dat in afzonderlijke onderzoeken en archieven is terug te vinden.

Gisteren schreef ik iets over Otto Frank, de vader van Anne en Margot. Ik sloot af met de woorden: “Maar wat mij betreft is hij held van beroep. Om meer dan één reden.” Dat hij een held van beroep is, komt niet omdat hij de oorlog overleefde. Maakt zoiets jou tot een held? En al die mensen die de concentratiekampen niét overleefden, zijn die dan geen helden? Nee, het heldendom van Otto Frank heeft met andere zaken te maken.

Anne Frank geldt als hét symbool van de Holocaust. Dat heeft zij mede te danken aan haar vader Otto, die als enige van de onderduikers uit Het Achterhuis de Tweede Wereldoorlog overleefde. Hij heeft Anne’s dagboek laten uitgeven. Na de publicatie van De Dagboeken van Anne Frank, schreven voornamelijk pubermeisjes naar ‘Pim’, zoals Anne haar vader noemde.

Vandaag is het internationale Holocaust Day. De datum is niet willekeurig gekozen: zaterdag 27 januari 1945 bevrijdde het Russische leger het concentratiekamp Auschwitz. Dit kamp is in de jaren na de oorlog als hét symbool geworden van de Tweede Wereldoorlog. Op dat moment verbleven er zo’n zevenduizend gevangenen in het kamp, waaronder tweehonderd kinderen. Eén van de overlevenden was Otto Frank, de vader van Margo en Anne.

Anne Frank en haar familie zijn die beruchte 4 augustus 1944 niet verraden, maar zijn bij toeval ontdekt. De Sicherheitsdienst was namelijk niet op zoek naar ondergedoken Joden, maar de SD zocht naar handelaren in voedselbonnen en illegale arbeid. Dat is een nieuwe theorie die historicus Gertjan Broek dit weekend publiceerde op de website van de Anne Frank Stichting.

Je hebt van die jaartallen en data, die staan als een huis. Bij wijze van spreken, natuurlijk. 1600: Slag bij Nieuwpoort, bijvoorbeeld. Of: op 1 april verloor Alva zijn bril. 21 maart begin van de lente, 21 juni begin van de zomer, 21 september begin van de herfst en 21 december begin van de winter. En dan heb je natuurlijk ook de verjaardagen, geboortedata en sterftedata van je geliefden en bekenden.