De misdragingen van Joodse bewakers tegenover veronderstelde oorlogsmisdadigers, kregen tot nu weinig aandacht. In de documentaire Oorlog in Westerbork vertellen hoogbejaarde getuigen hun ongemakkelijke verhaal.

De twaalf Stolpersteine die Heerenveen krijgt, worden op 12 april gelegd. Met deze stenen, op vijf locaties, worden de twaalf Joodse Holocaust-slachtoffers uit Heerenveen herdacht.

In Duitsland is deze week het proces begonnen tegen een 100-jarige voormalige bewaker van concentratiekamp Sachsenhausen. Josef S. wordt beschuldigd van medeplichtigheid aan 3518 moorden.

Eén van de meest indrukwekkende pogingen om de enormiteit van de Holocaust te kunnen omvatten, is het boek And every single one was someone – Ieder van hen was iemand.

Utrechtse Roma en Sinti herdachten jarenlang de slachtoffers van de nazivervolging in kleine kring. Volgende week vindt voor het eerst een openbare herdenking plaats in het oude stadhuis in Utrecht. “Het werd tijd.”

De NS heeft in totaal ruim 43 miljoen euro betaald aan slachtoffers van de transporten in de Tweede Wereldoorlog. In totaal dienden 7.791 personen een aanvraag in, van wie 5.498 de tegemoetkoming toegewezen kregen, laat de NS donderdag weten.

‘Het was alsof elk van die mensen ons vragen had moeten stellen, op onze gezichten had moeten lezen wie we waren en nederig ons verhaal had moeten aanhoren. Maar niemand keek ons aan, niemand nam de uitdaging aan; ze waren doof, blind en stom, verschanst in hun ruïnes als in een fort van niet-willen-weten, nog altijd sterk, nog altijd in staat tot haat en verachting, nog altijd gevangen in hun oude verwarring van trots en schuld.’
Primo Levi, Het respijt

Het moet een labyrint worden van gangen, 250 meter lang en opgebouwd uit tienduizenden unieke stenen: wie straks langs de muren van het Holocaust Namenmonument loopt, ziet de namen van 102.000 vermoorde Joden, Sinti en Roma aan zich voorbijtrekken. Vanmiddag is in Amsterdam de eerste steen gelegd, door een inmiddels 91-jarige vriendin van Anne Frank.

De Duitse spoorwegen moeten excuses maken en compensatie betalen voor hun aandeel in de vervolging van Joden, Sinti en Roma. Dat vindt Holocaust-nabestaande Salo Muller. Via een brief aan onder anderen bondskanselier Angela Merkel heeft hij een claim neergelegd bij de Duitse staat en spoorwegbedrijf Deutsche Bahn.

Als herdenken ook verlangen naar kennis is, dan zijn details belangrijk, zegt Arnon Grunberg in zijn 4 mei-lezing die hij uitsprak in de Nieuwe Kerk in Amsterdam. Want kennis bestaat uit details.