Yad Vashem

Kardinaal Eijk heeft een aanvraag voor een Yad Vashem-onderscheiding ingetrokken. Het Israëlische eerbetoon is bedoeld voor niet-Joden die zich tijdens de Tweede Wereldoorlog tegen de Jodenvervolging hebben verzet en daarbij grote risico’s voor zichzelf hebben genomen. Eijk’s voorganger De Jong zou deze eer krijgen voor zijn openlijke kritiek tegen de Duitse bezetter en ook tegen de maatregelen tegen de Joden en de deportaties van Joden. In zijn berichten voor de katholieken schroomde hij niet de Duitsers als ‘vijand’ aan te duiden.
Deze acties staan niet ter discussie. Wel zijn overige gedrag. Een naaste medewerker van De Jong heeft geprobeerd de rechtsgang tegen een oorlogsmisdadiger te beïnvloeden. Die medewerker, mgr. Felix van de Loo (1886-1959), probeerde zijn neef Willem van de Loo (1909-1981) van het vuurpeloton te redden. Neef Willem was als lid van een speciale SS-eenheid (het commando-Pieters) in de laatste weken van de bezetting actief betrokken bij het martelen en vermoorden van verzetsmensen en onderduikers in Brummen en het Gooi.
In hoeverre is dit een argument om De Jong de Yad Vashem niet toe te kennen? Hoe fout is het om je neef te redden van een vuurpeloton? Zo’n zaak laat zien dat “goed” en “fout” geen wiskunde is. Tussen verzetshelden en collaborateurs zitten enorm veel tinten, die op zijn minst enige nuance brengt in de discussie over de rechtvaardigen onder de Volkeren.
Het bisdom zegt dat Eijk niet wil dat kardinaal De Jong en Yad Vashem in opspraak raken en dat de aanvraag daarom is ingetrokken. Betrokkenen bij de aanvraag willen weten of de berichten over de bemoeienis van Felix van de Loo met het proces tegen zijn neef kloppen en, zo ja, of De Jong daarvan op de hoogte is geweest.
Krijgen we nog iets te horen van dat onderzoek?